leidenislamblog

Islam in het Berber

Islam in het Berber

Het Berber heeft de laatste jaren in moskeeën een heropleving doorgemaakt. Dat is vooral te danken aan de charismatische en omstreden YouTube-imam Tarik Ibn Ali, die met zijn orthodoxe boodschap populair is onder sommige Berbersprekende moslims in Europa.

Tarik Ibn Ali

Naar eigen zeggen kwam Tarik Ibn Ali, een alias voor Tarik Chadlioui, begin jaren '90 op zijn zestiende illegaal naar Europa. Na de gevaarlijke overtocht leefde hij aanvankelijk een gangsterachtig leven in Antwerpen. Op zijn tweeëntwintigste volgde een omslag; hij trouwde, verdiepte zich in de islam en begon dawa (uitdragen van de islamitische boodschap) te praktiseren.

Om zijn kinderen te onderwijzen in de beginselen van de islam en in het klassiek Arabisch, en omdat de Belgische regering een boerkaverbod invoerde, verhuisde hij op een gegeven moment van Antwerpen naar Egypte. Nu reist hij Europa af – van Spanje tot Scandinavië – om in verschillende moskeeën zijn orthodoxe vorm van islam te verkondigen. Met zijn charisma en populariteit slaagt hij erin zijn Berbersprekende gehoor te overtuigen van de noodzaak om geld in te zamelen voor nieuwe moskeeën.

In zijn preken houdt hij het simpel. Geen ingewikkelde concepten of nieuwe interpretaties. Op zijn eigen YouTube-kanaal vertelt hij in zijn typische klederdracht, een djellaba met tulband of muts, hoe moslims idealiter moeten leven. Opvallend genoeg laat de “haatimam”, zoals hij herhaaldelijk in Nederlandse media wordt genoemd (1; 2; 3; 4; 5; 6), zich op het internet vrijwel nooit uit over politieke kwesties. In een interview (d.d. 31 januari 2016; 09:00-10:00) zegt hij dat het verboden is onschuldige mensen te doden, refererend aan de aanslagen in Parijs in november 2015.

Terugkerende onderwerpen in zijn preken zijn onder andere de rol van ouders, de Profeet, overspel, zwarte magie, de Dag der Opstanding en het verbod op muziek. Maar daar blijft het niet bij. In de lange lijst van video's tref je niet alleen preken en lezingen aan maar ook voorbeelden uit het dagelijks leven. Zo laat Tarik zien dat je als orthodoxe moslim met je gezin naar het zwembad of naar het pretpark (Bobbejaanland) kunt gaan.

Het aantal hits bewijst dat zijn video’s veel worden bekeken. De charismatische prediker wordt ook uitgenodigd voor bruiloften en andere feesten. Hij zorgt zelf voor de nodige entertainment door moppen te tappen en quizzen over de islam te organiseren. Muziek is immers verboden.

Tamazight

Tarik preekt consequent in het Riffijns Berber (Tamazight). Alleen de Hadith- en Koranverzen draagt hij voor in het klassiek Arabisch om deze vervolgens in het Tamazight te vertalen. Zijn taalkeuze heeft in eerste instantie te maken met het feit dat hij geen traditionele imamopleiding heeft gehad. Het klassiek Arabisch, zo blijkt uit een aantal video’s, beheerst hij onvoldoende om in die taal te preken. Daarnaast is er binnen de Berbersprekende moslimgemeenschap in Europa behoefte aan preken in het Berber.

Tot voor kort was het ongebruikelijk dat een imam consequent Berber spreekt in een formeel religieuze context. De islam is immers traditioneel het domein van het veel gezaghebbender Arabisch; het Berber heeft altijd een lagere status gehad.

Daar kwam in eerste instantie verandering in met het ontstaan van de Berberbeweging in de jaren '60, eerst in Algerije en vervolgens in heel Noord-Afrika en onder de diaspora. In hun verzet tegen de pan-Arabische beweging die één centrale cultuur en taal propageert, gingen Berberactivisten op zoek naar de wortels van hun taal en ontwikkelden neologismen (nieuwe taalelementen). Taal wordt immers gezien als de bindende factor tussen de verschillende Berbergroepen.

De Bergerbeweging ontwierp ook symbolen die alle Berbers vertegenwoordigen. Er werd een vlag ontworpen met de symbolische letter ⵣ – de “Z” die staat voor de vrije Berber – in het Tifinagh (het Berberschrift). De beweging nam ook een seculier discours aan waarin gelijke rechten, vrijheid en democratie centraal staan.

Door een deel van de symbolen uit het Berberdiscours over te nemen, speelt Tarik Ibn Ali handig in op een toenemende behoefte aan preken in het Tamazight binnen de transnationale Berbersprekende islamitische gemeenschap. Daarbij maakt hij bovendien slim gebruik van de mogelijkheden van online media; op zijn YouTube-pagina prijkt de Berbervlag met de grote Z in het Tifinagh. Hij heeft er echter de islamitische geloofsgetuigenis – “Er is geen God dan Allah en Mohammed is Zijn Profeet” – in het Arabisch aan toegevoegd.

In zijn huis in Marokko heeft hij een groot Berberteken in het raamkozijn laten aanbrengen. Ook het gebruik van neologismen of oudere woorden is voor hem geen probleem, op het woord azul (“hallo”) na. Binnen de Berberbeweging vervangt dat woord het islamitische ”Salaam aleikum” en is daarom verboden (haram).

Het “lokale” Riffijns Berber lijkt mede dankzij Tarik een nieuwe positie in te nemen binnen het islamitische discours. De laatste jaren worden er in Nederland zelfs compleet Berbertalige islamitische conferenties georganiseerd. De charismatische Tarik dankt zijn succes en populariteit aan de taal waarin hij preekt en de manier waarop hij zijn orthodoxe boodschap overbrengt. Hij kan dat natuurlijk zelf het beste verwoorden:

De mensen krijgen de Hadith in het Berber en compassie en wijze woorden. Er zijn er die gewelddadig en streng preken, maar ook die met compassie spreken. Het is gemakkelijk om het op een compassievolle manier te doen, zoals onze geliefde Profeet (vzmh). Hoe sprak hij de mensen toe?! Veel mensen als ze over de Godsdienst praten, dan denken ze dat ze iets kunnen lezen, schrijven en het dan aan de mensen geven. Nee, nee, nee! Je moet inderdaad wel leren, overschrijven uit boeken, luisteren naar de ulama [geleerden], maar je moet wel weten hoe je het moet overbrengen. Zoals onze Profeet (vzmh) het overbracht. Het ligt niet dus alleen aan de kennis. Er zijn mensen die genoeg kennis hebben, maar als ze beginnen te praten is het niks. Dezelfde inhoud. Wat ik zeg, zegt diegene ook, alleen dan op een strenge manier. Moge God ons helpen!

Bron: YouTube | 01:09:03-01:09:49.

0 Comments