De naam van de uitgeverij is goed gekozen. Behalve een verwijzing naar het negende-eeuwse vertaalcentrum Bayt al-Hikmat (Huis van de Wijsheid) uit de bloeiperiode van het islamitische rijk, draagt de naam door de ouderwetse Nederlandse spelling ook een verwijzing naar het Nederlandse erfgoed.

Doelstelling van de uitgeverij is, volgens de Facebookpagina, om “huidige en toekomstige generaties [te] inspireren het beste uit zichzelf te halen.” Tot dusverre zijn vier boeken uitgegeven. Het Begin van de Leiding, van de grote moslimgeleerde Abu Hamid Al-Ghazali (1058-1111); Liefde in de Koran en de rol van de liefde in het leven van de mensen van de Libanese Mohamed Sa’id Ramadan al-Bouti (1926-2013); De Boodschap van de Malikitische geleerde Ibn Abi Zayd al-Qayrawani (922-996); en ten slotte een nieuw kinderboek over de stichter van de Malikitische wetschool Imam Malik.

Malikitisch-Asjaritisch met soefi inslag

De werken sluiten duidelijk aan bij de Malikitische-Asjaritische traditie die onder andere in Marokko wordt gevolgd en laten een soefi inslag zien. Het boek van Al-Bouti behandelt een belangrijke soefi notie, die van hubb, onvoorwaardelijke liefde voor God. De keuze voor Al-Ghazali’s werk, deel van zijn meesterwerk Ihya ulum ad-din (“De herleving van de religieuze wetenschappen”), licht de Vlaamse Sulayman van Ael, die de Nederlandse vertaling maakte, in een vlog toe. Hij signaleert een “nood aan traditionele boeken” die “van het begin beginnen”. Al-Ghazali blijft “niet alleen stilstaan bij de handelingen [van de basispilaren van de islam], maar ook de ziel achter de handeling wat er plaats moet vinden”, legt hij uit. Met dit boek, “klein in formaat en groot van inhoud”, wordt een werk toegankelijk dat aansluit bij een groep gelovige jongeren die al jaren ‘hongerig’ is naar kennis over wat ‘de echte islam’ zegt over hoe als je vroom moslim dient te leven in deze tijd en dit land. Met het beschikbaar stellen van Al-Ghazali’s werk, waarin de auteur ‘de normativiteit van de wet’ met ‘het pad van de spirituele ervaring’ verzoent, wil Van Ael voorzien in hun ‘dorst’ naar spirituele reflectie.

Hiermee positioneert ’t Kennishuys zich onmiskenbaar als een alternatief voor de salafistische invloed, waarvan de wahhabistische tak lange tijd de Nederlandstalige boekenmarkt heeft gedomineerd. Ze vullen een 'lege ruimte' voor orthodoxe Nederlandse moslims die zich niet (of niet langer) thuis voelen bij de salafistische stroming, maar ook moeite hebben met het lezen van Arabisch of Turks. Als prediker is Van Ael populair bij deze doelgroep en trekt hij volle zalen. Hij krijgt echter veel kritiek van salafistische jongeren, zeker op internetfora.

Variatie aan opleidingen

Op de website presenteren de betrokkenen zich. Wat opvalt is dat zij verschillende opleidingen hebben genoten. De Vlaamse bekeerling Van Ael begon zijn islamitische studie in Soedan en studeerde later aan de Islamitische Universiteit Rotterdam. Er is een afgestudeerde van het gezaghebbende Egyptische religieuze instituut Al-Azhar bij. Twee betrokkenen doceren aan de Islamitische Universiteit Rotterdam en studeerden aan moderne universiteiten in de Arabische wereld. Daarnaast studeerden meerdere betrokkenen Arabisch en islamologie aan de seculiere universiteiten van Leiden en Amsterdam; een is journalist. Ook hun leeftijden variëren aanzienlijk, sommigen zijn in de dertig terwijl de oudste, imam El Bakali, in de zeventig is.

Nestor

De Haagse imam El Bakali is hiermee de nestor van het gezelschap. Hij kreeg zijn traditionele opleiding in Marokko, kende op zijn twaalfde de koran uit zijn hoofd en was op zijn zeventiende de assistent van een gezaghebbende shaykh in Marokko. Hij is jarenlang de imam geweest van de Marokkaanse El-Islam moskee in Den Haag en was vanuit Nederland nauw betrokken bij de Europese Raad voor Fatwa en Onderzoek. Zijn betrokkenheid laat zien dat hij als eerste generatie imam achter het initiatief van de in Nederland en Vlaanderen gewortelde jonge garde staat.

Traditionalisme

Al-Ghazali’s boek is “een erfenis”, zegt Van Ael in zijn vlog. ’t Kennishuys lijkt een ‘traditionalistisch’ geluid te willen produceren, een stroming die uitgaat van de waardering voor de klassieke islamitische wetenschappen die in de soennitische wetscholen is geworteld. De Marokkaanse overheid propageert het traditionalisme de laatste jaren actief als religieuze beweging tegen radicale interpretaties van de islam. Het zou echter te makkelijk zijn om het Nederlandse initiatief te duiden als “de lange arm van Rabat”. De beweging wordt wereldwijd gedragen door islamitische geleerden zoals de Amerikaanse Hamza Yusuf. De brede scholing van moslimintellectuelen die Yusuf bepleit, is aanwezig bij de Nederlandse vertalers van ’t Kennishuys, die hun expertises hebben gebundeld in dit Nederlandse initiatief. De knipoog die in de oud-Hollandse naam ’t Kennishuys vervat ligt, is daarmee meer dan een cosmetisch detail.