Het Palestina-evenement vond dit jaar plaats op zaterdag 1 juni in De Unie te Rotterdam. Het thema? 65 jaar Nakba. Het online magzine al.arte sprak met Doc Jazz over de rol van muziek in de Palestijnse kwestie en wat in zijn ogen een sleutel kan zijn om dromen van vrijheid in daden om te zetten.

Als opgroeiende puber leerde Tariq Shadid zichzelf gitaar en piano spelen. Toen kwam hij als zanger in een bandje terecht, waardoor hij basgitaar uitprobeerde en leerde drummen. Niet snel daarna maakte hij zich ook de Arabische luit (`oud) en de Palestijnse fluit (shibbabeh) eigen. Ondanks de veeleisende opleiding chirurgie zag Tariq kans zijn inmiddels bonte eigen muzikale repertoire op te nemen. Het leverde hem onder medestudenten en vrienden de bijnaam ‘Doc Jazz’ op.

Tariq besloot doelbewust zijn muzikale talenten in te zetten voor de Palestijnse zaak na een concrete aanleiding. “Toen in het jaar 2000 de Intifada uitbrak, was ik daar erg door geraakt en geëmotioneerd. Ik had in de jaren '80 als scholier al meegemaakt hoe muziek een belangrijke rol speelde in de strijd tegen de Apartheid in Zuid-Afrika, als middel om de betrokkenheid van de wereldbevolking te verhogen. Toen de strijd in Palestina weer oplaaide, ging het als bijna vanzelf dat mijn emoties via mijn zelfgeschreven muziek werden geuit. Dit leidde tot het nummer 'Intifada'. Vervolgens raakte ik overweldigd door de sterke respons vanuit de Palestijnse online community. Dit was het begin van mijn muzikale intifada; ik maakte een website met die naam, en legde me toe op het schrijven van verzetsmuziek.”

Succes
De Palestijnse dichteres Genie stelt dat Tariqs nummer ‘Hungry’ een grote rol heeft gespeeld in de vervroegde vrijlating van de Palestijnse gedetineerde Samer Issawi, die 277 dagen in hongerstaking was omdat hij gevangen werd gehouden zonder veroordeeld te worden. Of dit inderdaad het geval is blijft vooralsnog speculeren, maar het is de moeite waard om stil te staan bij de invloed die muziek kan uitoefenen op de besluitvorming van Israël met betrekking tot de individuele zaken van Palestijnse gedetineerden.

Een opmerkelijk gegeven is dat Tariqs inzet voor de Palestijnse kwestie vooral goed wordt ontvangen door Palestijnen. “Bij mensen uit de in Palestina geïnteresseerde kringen in de Benelux heb ik altijd het gevoel dat wat ik doe erg weinig aansluiting vindt. Ik begrijp niet zo goed waar dat verschil vandaan komt, maar ik heb inmiddels geleerd het te accepteren. Dit laatste heeft ook een rol gespeeld bij mijn besluit om met het optreden van 1 juni in Rotterdam mijn tot nu toe jaarlijkse concertevenement in Nederland af te sluiten.”

Symboliek
Wie rondwaart op de website van Doc Jazz valt op dat er de nodige symboliek wordt gebruikt. Zijn debuutalbum heet ‘Front door key’; en de naam ‘Doc Jazz’ is verbeeld in een sleutel met daaronder de woorden ‘Songs of freedom for Palestine’. “De sleutel is het meest eenvoudige en voor de hand liggende symbool in deze kwestie. In de Palestijnse belevingswereld is de sleutel hét symbool van het ‘Recht op Terugkeer’, waar ik ook een nummer over schreef; ‘Right of return’. Palestijnse vluchtelingenfamilies hebben in de meeste gevallen de voordeursleutel van het huis in Palestina waar ze in 1948 uit verjaagd werden bewaard als een erfstuk in de familie waar deze symbolische waarde aan wordt toegekend. Het staat ook voor eigendomsrecht; wie een woning bezit is immers in het bezit van de voordeursleutel. Alles verwijst dus naar de onteigening, en naar het vasthouden aan terugkeer en eigendomsrecht.”

Visie op verzet
Tariq publiceerde zijn visie op en opvattingen over de Palestijnse kwestie in de vorm van essays en andere journalistieke bijdragen aan het online blad Palestine Chronicle in het boek Understanding Palestine (2007). Hij is van mening dat het BDS-concept (Boycott, Divestment and Sanctions, een van oorsprong Palestijns initiatief) een passend drukmiddel is dat door een ieder die zich oprecht wil inzetten voor de Palestijnse kwestie zou moeten worden omarmd.

“Mijn verzet is gericht tegen de Zionistische invasie, en de daarbij behorende landonteigening, etnische zuivering en raciale segregatie. Inderdaad ben ik hiermee ook fel tegen normalisatie, waarmee bedoeld wordt dat het onaanvaardbaar is dat mensen die beweren oog te hebben voor het de Palestijnen aangedane onrecht tegelijkertijd erkenning geven aan de Zionistische staat die door dit onrecht tot stand is gekomen. Deze militaristische en racistische staat is verre van 'normaal', en hoort daarom ook niet als zodanig bejegend te worden. Wie dat wel doet, maakt eventuele uitingen van solidariteit met de Palestijnen ongeloofwaardig en betekenisloos.”

Confronterende woorden van een precisie-chirurg met hart voor de zaak waarvoor hij strijdt. Maar wie nu denkt dat zij alleen de toon zetten van Tariqs muzikale intifada heeft het mis; zijn bijnaam is niet voor niets Doc Jazz.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in het online magazine al.arte.magazine.