Vorige week vrijdag kopten diverse kranten en digitale media over massale ziekmelding van islamitische kinderen in het zuiden van Nederland, in verband met carnaval.

Khalid Ramdani, voorzitter van het Marokkaans Platform in Roermond en gemeenteraadslid, stelde dat het verzuim van islamitische kinderen tijdens carnaval ieder jaar grote problemen oplevert. De wethouder van Onderwijs weerspreekt de gedachte dat islamitische kinderen op grote schaal zijn thuisgebleven en stelt dat een aantal scholen een alternatief programma aanbood voor moslims.

Waar komt de spanning onder moslims rondom carnaval vandaan? Een zoektocht in online fatwa databases (waarin talloze adviezen van islamitische rechtsgeleerden zijn verzameld) leert dat de viering van carnaval raakt aan een drietal controversiële thema’s onder moslims.

Een eerste belangrijk thema onder moslims in het Westen is de wens vast te kunnen houden aan hun religieuze identiteit. Islamitische ouders van wie de kinderen op een christelijke school zitten, krijgen op de websites het advies de kinderen thuis islamitisch op te voeden zodat zij leren omgaan met de multireligieuze samenleving waarin zij opgroeien. Verder wordt ouders geadviseerd aan de school te vragen of het mogelijk is dat de kinderen niet deelnemen aan catechese, bidden en het zingen van psalmen e.d.

Een tweede thema waarover moslims advies vragen betreft aanwezigheid bij niet-islamitische, religieuze feesten. De adviezen hierover zijn ambigu. Onder een groot aantal moslims leeft de gedachte dat het niet is toegestaan deel te nemen of zelfs aanwezig te zijn bij christelijke riten; aanwezigheid bij een doopviering in een kerk wordt daarom problematisch geacht. Anderzijds is volgens een van de adviezen aanwezigheid bij het feest na afloop thuis geen probleem.

Een ander advies stelt echter dat alle festiviteiten die direct zijn te herleiden naar een andere religie dan de islam, waaronder ook nationale feestdagen worden geschaard, door goede moslims moeten worden gemeden. Vertaald naar het carnavalsfeest zou een kind volgens het eerste advies wel mogen deelnemen aan carnavalsactiviteiten zolang er niet wordt gebeden of psalmen worden gezongen. In het tweede advies zou het kind zich afzijdig moeten houden tijdens de festiviteiten.

Een derde thema is verkleden en schminken. Beide worden controversieel geacht omdat het wordt gezien als liegen wanneer je je voordoet als iemand anders. Er worden echter uitzonderingen gemaakt voor jonge kinderen (voor de puberteit) wanneer de inhoud van het spel (in dit geval de vermomming) niet ingaat tegen de islamitische normen.

Het interpreteren van deze adviezen leidt dus niet tot een eenduidig antwoord op de vraag of het volgens de islamitische traditie is toegestaan om als Nederlandse moslim deel te nemen aan carnaval. Moslims maken die afweging uiteindelijk zelf, waardoor sommige moslims zich afzijdig willen houden van een dergelijk feest (sommige scholen schijnen in een lokaal film te hebben gedraaid voor de kinderen die niet mee wilden doen) en andere moslims meelopen in de polonaise (zo zwaaide in 2012 in Venlo de Nederlands-Marokkaanse prins Abbie I de scepter).